Psychiater

Een psychiater is een arts die patiënten behandelt met psychische klachten, psychotische stoornissen, persoonlijkheidsstoornissen, depressies en vergelijkbare emotionele of gedragsmatige problemen.

De werkzaamheden van psychiaters zien er in de regel als volgt uit:

• Diagnosticeren van de patiënt door middel van gesprekken en gedragsobservaties
• Verrichten van een indicatiestelling en opstellen van een (multidisciplinair) behandelingsplan (inclusief eventuele farmacotherapie: het uitschrijven van medicijnen)
• Eventueel doorverwijzen naar andere specialisten als psycho- of bewegingstherapeuten
• Onderhouden van contact met de huisarts van de patiënt
• Uitvoeren van administratieve werkzaamheden
• Bestuderen van psychiatrische patiëntendossiers
• Bijhouden van ontwikkelingen in het vak door middel van literatuurstudie, trainingen en het bijwonen van congressen en symposia
• Uitoefenen van een (achterwacht)functie voor 7x24-uursdiensten
• Binnen de medische staf meedenken over het beleid en zowel inhoudelijk als organisatorisch adviseren van het managament
• Eventueel verrichten van opleidingstaken en/of begeleiden van AIOS (artsen in opleiding tot specialist)

De DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) is het handboek voor de psychiatrie. Hierin staan alle bekende diagnosen en bijbehorende symptomen beschreven, zodat er eenheid is in de diagnoses op psychisch gebied. De meest recente versie is de DSM 5, die verschenen is in mei 2013. De DSM wordt opgesteld en uitgegeven door de American Psychiatric Association.

De diagnostiek in de DSM gaat uit van vijf zogeheten ‘diagnostische assen’:

1. klinische stoornis of primaire symptomatologie (bijvoorbeeld: despressie)
2. persoonlijkheidsstoornissen (bijvoorbeeld: stemmingswisselingen)
3. lichamelijke aandoeningen (bijvoorbeeld: verstoorde schildklierwerking)
4. omgevingsfactoren en psychosociale factoren (bijvoorbeeld: werkloosheid)
5. Algeheel niveau van functioneren (GAF: Global Assessment of Functioning scale) op een schaal van 1 tot 100

Als psychiater kan men werkzaam zijn op de psychiatrische afdeling van een ziekenhuis (PAAZ), maar bijvoorbeeld ook bij Riagg’s (regionale instellingen voor ambulante geestelijke gezondheidszorg), TBS-klinieken, psychiatrische woonvoorzieningen, crisis- en opvangcentra, instellingen voor jeugdpsychiatrie of verslavingszorgklinieken. Er zijn uiteraard ook psychiaters die zelfstandig een praktijk runnen.

Waar men precies komt te werken, hangt nauw samen met de specialisatie die gekozen wordt. De belangrijkste deelgebieden zijn de sociale, forensische en transculturele psychiatrie en de eerstelijns-, jeugd-, ouderen- neuro-, en ziekenhuispsychiatrie.

Psychiaters hebben tijdens hun werk te maken met onder andere psychotherapeuten, psychologen, maatschappelijk werkers, bewegingsagogen, ergotherapeuten en verpleegkundigen.

Om psychiater te kunnen worden, dien je de opleiding Geneeskunde te volgen. Na deze opleiding, die zes jaar duurt, kun je je specialiseren in de psychiatrie. Dit doe je door middel van een opleidingsplaats bij een instelling, bijvoorbeeld bij een psychiatrische zorginstelling of op de psychiatrische afdeling van een algemeen ziekenhuis. Deze opleiding, waarbij je in de praktijk leert van een ervaren psychiater, duurt over het algemeen 4,5 jaar. Na afronding ben je een volledig gekwalificeerd psychiater en kun je je inschrijven in het BIG-register (Wet op de beroepen in de Individuele Gezondheidszorg).