Ergotherapeut

Een ergotherapeut is een paramedisch specialist die zich beroepshalve bezighoudt met het begeleiden en behandelen van mensen die door lichamelijke of psychische beperkingen niet meer kunnen leven, wonen en werken zoals zij dat zouden willen.

Ergotherapie is een vorm van paramedische zorg waarbij cliënten met geestelijke of lichamelijke klachten worden begeleid om hen de mogelijkheid te bieden dagelijkse activiteiten in de eigen omgeving te (blijven) ondernemen.

Onderwerpen van de therapie zijn concrete, voor de cliënt betekenisvolle handelingen op het gebied van onder andere:

• Zelfredzaamheid (bijvoorbeeld: persoonlijke verzorging en huishouden)
• Arbeid (studie of werk)
• Vrije tijd (sport en/of hobby’s)
• Revalidatie (bijvoorbeeld na een ongeluk).

Ergotherapie kan zinvol zijn bij mensen die bijvoorbeeld:

• Een hand of arm niet goed meer kunnen gebruiken
• Moeite hebben met lopen of pijn hebben bij het zitten
• Stoornissen hebben in denkfunctie
• Lijden aan stemmingswisselingen
• Last hebben van vermoeidheid, geheugen- en/of aandachtsproblemen

Ergotherapeutische behandelingen zijn niet op de ziekte gericht, maar juist op de praktische gevolgen bij het uitvoeren van dagelijkse activiteiten.

Ergotherapeuten diagnosticeren en behandelen cliënten zowel intramuraal (in het verpleeghuis of de zorginstelling) als extramuraal in de eigen woon- en werksituatie. Ze onderzoeken wat de cliënt belangrijk vindt en observeren deze om na te kunnen gaan wat de beperkingen en mogelijkheden in hun dagelijkse activiteiten zijn.

Vaak verzamelen ergotherapeuten tijdens de onderzoeksfase informatie met behulp van interviewmethoden als OPHI (Occupational Performance History Interview) en COPM (Canadian Occupational Performance Measure) en observatiemethoden als AMPS (Assessment of Motor and Process Skills) en PRPP (Perceive Recall Plan Perform). Om een totaalbeeld van de situatie te krijgen overlegt de ergotherapeut veel met artsen, fysiotherapeuten, mantelzorgers en leerkrachten.

Wanneer er een helder beeld van de situatie is geschetst maakt de ergotherapeut een concrete beschrijving van de situatie. Daarbij worden doelen opgesteld en wordt bepaald hoe deze doelen kunnen worden bereikt door middel van advies, trainingen en praktische oplossingen in combinatie met eventuele tijdelijke of blijvende hulpmiddelen of woningaanpassingen. Het uiteindelijke doel van de ergotherapeut is de cliënten te helpen (weer) zo zelfstandig mogelijk te functioneren.

De taken van een ergotherapeut zijn over het algemeen de volgende:

• Onderzoeken, behandelen en begeleiden van cliënten in de eerste lijn (ook wel EEE genoemd: extramurale enkelvoudige ergotherapie), dat wil zeggen: in de vertrouwde omgeving bij de patiënt thuis, in de ergotherapiepraktijk of in de werkomgeving
• Vertalen van de hulpvraag in een concreet behandelplan (eventueel in overleg met de cliënt)
• Ten uitvoer brengen van het behandelplan, gericht op het optimaal functioneren van de cliënt in het dagelijks leven
• Vastleggen van vorderingen en knelpunten in het dossier
• Periodiek toetsen van de voortgang van de behandeling aan vooraf gestelde doelen (en desbetreffende doelen eventueel bijstellen)
• Verstrekken van informatie, instructie en advies aan cliënten, mantelzorgers, woonbegeleiders en verpleegkundigen
• Voorbereiden, ontwerpen en realiseren van aanpassingen in de woon-, werk- of leefsituatie (en oefenen met cliënt in het gebruik hiervan)
• Eventueel deelnemen aan projecten en bijeenkomsten ten behoeve van het ontwikkelen en bijhouden van de vakkennis

Ergotherapeuten zijn vaak werkzaam in ziekenhuizen, verpleeghuizen, revalidatiecentra, thuiszorginstellingen en scholen voor speciaal onderwijs. Ze werken veelal op de afdelingen somatiek, psychogeriatrie, revalidatie en eerste lijn. Daarnaast zijn er ergotherapeuten met een eigen praktijk. Tijdens hun werkzaamheden krijgen ergotherapeuten onder andere te maken met artsen, fysiotherapeuten, logopedisten, verpleegkundigen, psychologen en woonbegeleiders.

Om ergotherapeut te worden, kun je de vierjarige hbo-opleiding Ergotherapie volgen. Deze opleiding wordt gegeven aan de:

• Hogeschool van Rotterdam
• Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN)
• Hogeschool van Amsterdam (HvA)
• Hogeschool Zuyd (Heerlen)

De hbo-opleiding kan eventueel worden aangevuld met een van de volgende wo-studies.

• Bewegingswetenschappen
• Gezondheidswetenschappen
• Master Fysiotherapiewetenschap
• Master Neurorevalidatie en Innovatie
• Master of Sports
• Physician Assistant