Leerplichtambtenaar

Een leerplichtambtenaar (ook wel leerplichtconsulent of RMC-consulent) is iemand die namens gemeenten toezicht houdt op de naleving van de Leerplichtwet en de bijbehorende RMC-wet (regionale meld- en coördinatiefunctie). Op basis van deze wetten zijn kinderen verplicht om naar school te gaan totdat ze een startkwalificatie (een diploma) hebben of tot ze 18 jaar oud zijn. De leerplichtambtenaar onderzoekt onder meer de oorzaken van verzuim, stimuleert leerlingen om de opleiding te hervatten en handelt juridische zaken af. Dit doet hij vaak in samenwerking met scholen en partijen als jeugdzorg, de kinderbescherming en de politie.

Voor kinderen vanaf vijf jaar geldt de volledige leerplicht, die loopt tot en met het schooljaar waarin de leerling 16 jaar wordt. Na dat schooljaar geldt de kwalificatieplicht, die inhoudt dat leerlingen jonger dan 18 jaar naar school moeten tot ze een startkwalificatie hebben. Met een startkwalificatie wordt een middelbareschooldiploma bedoeld op minimaal niveau mbo 2.

De hoofdtaak van een leerplichtambtenaar is toezien op de naleving van de Leerplichtwet. In de praktijk heeft hij vaak de volgende taken:

• Op verzoek van scholen instellen van onderzoek naar vermoedelijk ongeoorloofd verzuim
• Informeren van scholen over de uitkomst van het onderzoek
• Verstrekken van adviezen aan scholen omtrent de besproken leerlingen
• Organiseren van activiteiten gericht op verzuimpreventie, zoals informatiebijeenkomsten
• Voeren van gesprekken met leerlingen en/of ouders
• Verrichten van huisbezoeken
• Bemiddelen tussen school en leerlingen (en/of ouders) bij eventuele conflicten
• Herplaatsen van leerlingen die op school niet functioneren
• Afhandelen en beoordelen van vrijstellingsverzoeken
• In voorkomende gevallen opstellen van proces-verbaal, bijvoorbeeld in het geval van (structurele) onwil bij de leerling
• Bespreken van verzuimaanpak en individuele gevallen met het zorgadviesteam (ZAT) van een school
• Voeren van overleg met bijvoorbeeld het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG), de Raad voor de Kinderbescherming, het Openbaar Ministerie, Bureau Jeugdzorg, de politie
• Doorspelen van relevante informatie vanuit de de overheid naar scholen (en vice versa)
• Signaleren en zo mogelijk verhelpen van problemen in de hulpverleningsketen bij leerlingen

Leerplichtambtenaren zijn werkzaam bij gemeenten. Iedere gemeente heeft er minimaal één, grotere steden hebben er vaak één of meerdere per stadsdeel of wijk. Collega’s met wie je als leerplichtambtenaar te maken hebt, zijn bijvoorbeeld docenten, rectoren, conrectoren, decanen, pedagogisch medewerkers, beleidsmedewerkers en maatschappelijk werkers.

Om als leerplichtambtenaar te kunnen werken, dien je over het algemeen een relevante hbo-opleiding te hebben afgerond. Voorbeeld van geschikte opleidingen zijn:

• SPH (Sociaal pedagogische hulpverlening) (hbo)
• MWD (Maatschappelijk werk en dienstverlening) (hbo)

Daarnaast zijn er instellingen die een specifieke vakopleiding tot leerplichtambtenaar aanbieden, zoals:

• Bestuursacademie Nederland
• LOI (Leidse Onderwijsinstellingen)
• SPV (Opleidingspartner voor politie en veiligheid)
• VNG Academie (Vereniging van Nederlandse Gemeenten)