Bedrijfsarts

Een bedrijfsarts is iemand die verantwoordelijk is voor het begeleiden en ondersteunen van zieke werknemers binnen een organisatie. Daarnaast geeft hij advies met betrekking tot het algemene verzuimbeleid. Preventie (het voorkomen van ziekteverzuim) en reïntegratie (het weer aan het werk krijgen van zieke werknemers) spelen hierbij een belangrijke rol.

Bedrijven zijn verplicht om een samenwerking aan te gaan met een bedrijfsarts. Deze is onafhankelijk en brengt een advies uit dat in het belang van de gezondheid van de werknemer is. De titel ‘bedrijfsarts’ is in Nederland wettelijk beschermd, wat inhoudt dat alleen artsen met een afgeronde specialisatie tot bedrijfsarts deze titel mogen dragen. Deze artsen hebben een BIG-registratie (Beroepen in de individuele gezondheidszorg), met de specialisatie ‘arbeids- en bedrijfsgeneeskunde’.

Een bedrijfsarts is niet hetzelfde als een arbo-arts: deze laatste term verwijst naar basisartsen (artsen met een afgeronde opleiding geneeskunde) die zich bezighouden met arbo-zaken. Om zich arbo-arts te mogen noemen, heeft men geen specialisatie nodig (zoals dit wel nodig is wanneer men zich als bedrijfsarts wil laten registreren).

Een bedrijfsarts houdt zich over het algemeen bezig met de volgende zaken:

• Houden van individueel spreekuur voor werknemers
• Opstellen van een sociaal medische beoordeling van een werknemer voor diens functie
• Vertalen van de sociaal medische beoordeling naar een probleemanalyse, diagnose en individueel begeleidingsplan
• Op basis van de genoemde documenten uitbrengen van een advies voor reïntegratie (en bijvoorbeeld omtrent (tijdelijke) aanpassing van de werkzaamheden)
• Adviseren van de organisatie, bijvoorbeeld op het gebied van reïntegratie, de melding en registratie van verzuim en de ontwikkeling van het arbobeleid
• Uitvoeren van preventieve onderzoeken binnen organisaties, bijvoorbeeld een PAGO (periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek) of een PMO (preventief medisch onderzoek, uitgebreider dan de PAGO)
• Doorverwijzen van werknemers naar andere medisch specialisten
• Uitwisselen van relevante informatie met huisartsen en specialisten omtrent de situatie van een (zieke) werknemer, onder meer in een SMO (sociaal medisch overleg)
• Verzorgen van melding en registratie van beroepsziekten bij het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten 

Bedrijfsartsen zijn vaak werkzaam bij zogeheten arbodiensten: organisaties die optreden als adviseur en partner van bedrijven inzake werk en gezondheid. Bekende arbodiensten in Nederland zijn bijvoorbeeld ArboNed, ArboVitale, Beter, Claris, De Arbodienst en VSD (Verzuimservice Desk). Niet alle bedrijfsartsen zijn aangesloten bij een arbodienst: ze kunnen zich ook registreren als zelfstandig gevestigde bedrijfsarts. Collega’s met wie een bedrijfsarts te maken heeft, zijn bijvoorbeeld huisartsen, arboverpleegkundigen, arbeidsdeskundigen, bedrijfsmaatschapelijk werkers, (arbeids)psychologen en fysiotherapeuten.

Om bedrijfsarts te kunnen worden, dien je eerst de universitaire opleiding geneeskunde af te ronden. Vervolgens volg je de specialisatie arbeids- en bedrijfsgeneeskunde: een vierjarige opleiding (intern bij een ziekenhuis) waarbij theorie en praktijk worden gecombineerd. Deze opleiding kan in Nederland gevolgd worden bij twee instituten:

• NSPOH (Netherlands School of Public & Occupational Health)
• SGBO (Sociaalgeneeskundige Beroepsopleiding Arbeids- en bedrijfsgeneeskunde, onderdeel van Radboud UMC, Nijmegen)

De Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde (NVAB) is de belangenbehartiger van bedrijfsartsen in Nederland. Deze vereniging heeft als doel de wetenschap en beroepsuitoefening van de arbeids- en bedrijfsgeneeskunde te bevorderen. Tot de activiteiten die de NVAB organiseert behoren zaken als: advies op het gebied van na- en bijscholing, ondersteuning van wetenschappelijk onderzoek en samenwerking met binnen- en buitenlandse organisaties die werkzaam zijn in de arbeids- en bedrijfsgeneeskundige tak.