Do's en don'ts voor het sollicitatiegesprek

Do's en don'ts voor het sollicitatiegesprek

Tijdens het sollicitatiegesprek wil je het beste van jezelf laten zien. Tegelijkertijd moet je jezelf niet te veel druk opleggen. Een ontspannen jij is het beste recept voor een geslaagd gesprek. Onderstaande do’s en don’ts helpen je om je sollicitatiegesprek goed te laten verlopen.

DO’S


1. Wees voorbereid op de reis

Zorg dat je precies weet met wie je het sollicitatiegesprek hebt en waar je precies op welk tijdstip moet zijn. Verdiep je verder in alle randzaken: waar kun je parkeren, hoe ver moet je lopen, zit er OV in de buurt etc. Mocht je niet precies weten waar het is, zoek dit dan uit, bijvoorbeeld via Google Maps / Google Street View. Je voelt je een stuk zekerder - en meer ontspannen - wanneer je al van tevoren op de hoogte bent van dit soort zaken.

2. Informeer jezelf over het bedrijf en je gesprekspartner(s)

Als je onderzoek hebt gedaan naar het bedrijf waar je solliciteert, kun je tijdens het sollicitatiegesprek een goed geïnformeerde indruk maken en je enthousiasme tonen. Daarmee heb je meteen een streepje voor. Google van alles over het bedrijf en speur sociale media af naar informatie. Kijk wat je kunt vinden over de visie en strategie van het bedrijf, zodat je gerichte vragen kunt stellen en je je antwoorden hierop kunt laten aansluiten. Google ook even de personen met wie je het gesprek hebt. Zo kom je erachter wat de verantwoordelijkheden van deze perso(o)n(en) zijn en of jullie gemeenschappelijke (zakelijke) interesses of connecties hebben. Dit kun je weer meenemen in je gesprek.

3. Dress for success

Zorg dat je goed gekleed de deur uitgaat en kies een outfit die niet alleen bij jezelf past, maar ook bij de bedrijfscultuur van de organisatie waar je solliciteert. Zorg voor nette schoenen, een verzorgd kapsel en kies je accessoires zorgvuldig. Vermijd een overkill aan make-up en parfum. Als je op en top verzorgd bent, laat je meteen zien dat je het sollicitatiegesprek serieus neemt. Lees meer over welke kleding je aantrekt naar een sollicitatiegesprek .

4. Kom strategisch op tijd

Arriveer een minuut of tien voorafgaand aan het sollicitatiegesprek op de locatie waar je moet zijn. In ieder geval niet te vroeg en niet te laat. Houd daarbij rekening met files op de weg, de tijd die je nodig hebt om je auto te parkeren of mogelijke vertraging met het openbaar vervoer. Je wilt je natuurlijk niet te hoeven haasten om op tijd te komen.

5. Groet andere mensen in het bedrijf

Als je op sollicitatiegesprek gaat, kom je ongetwijfeld meer mensen binnen het bedrijf tegen dan alleen je gesprekspartner. Het klinkt misschien voor de hand liggend, maar zorg ervoor dat je ze groet en maak eventueel een kort praatje. Het kan zijn dat de recruiter of je potentiële werkgever deze mensen vraagt wat hun eerste indruk van jou is. Denk bijvoorbeeld aan de receptioniste.

6. Geef een stevige handdruk en maak oogcontact

Geef een goede stevige handdruk, maak oogcontact en glimlach op het moment dat je je gesprekspartner groet of gedag zegt. Kijk je gesprekspartner(s) ook tijdens het sollicitatiegesprek in de ogen aan. Als je oogcontact maakt, kom je zelfverzekerd over en komt wat je vertelt krachtiger over. Je gesprekspartner zal dan automatisch beter luisteren en het geeft meer autoriteit aan de informatie die je deelt. Maak ook oogcontact als je gesprekspartner aan het woord is. Lees meer van dit soort tips om een goede indruk te maken .

7. Neem de juiste houding aan en let op je lichaamstaal

Zorg ervoor dat je tijdens het hele gesprek vriendelijk, alert en geïnteresseerd bent. Je gesprekspartner is immers aan het beoordelen of hij of zij jou ziet als potentiële collega. Let daarvoor ook op je lichaamstaal. Het is logisch dat je enigszins nerveus bent voor een sollicitatiegesprek. Een beetje zenuwen tonen is dan ook normaal en menselijk, maar je kunt met je lichaamstaal een hoop doen om ergste zenuwen te verbloemen. Zet bijvoorbeeld je voeten robuust op de grond en leg je armen ontspannen op de tafel. Volgens oosterse wijsheden kun je door je vinger en wijsvinger tegen elkaar aan te drukken onrust in je lichaam weghalen. Ga niet zitten friemelen met je handen of een pen, tikken met je voeten of continu van positie veranderen in je stoel.

8. Stel de juiste vragen

Stel tijdens het sollicitatiegesprek de juiste vragen . Dat zijn vragen die je zelf nog niet hebt kunnen beantwoorden op basis van je eigen onderzoek naar het bedrijf. Zo kun je laten zien dat je geïnteresseerd bent in de organisatie en wat je al wel en nog niet weet. Bovendien zeggen de vragen die je stelt iets over jouw denkniveau aan en in welke mate je je hebt voorbereid. En nog een voordeel van zelf vragen stellen: er ontstaat tweerichtingsverkeer, wat een prettige balans teweeg brengt in het gesprek. Hierdoor zul je je meer op je gemak voelen.

9. Ken je unique selling points

Alle producten die je koopt hebben unieke eigenschappen, oftewel unique selling points (USP). Jij hebt deze ook als werkzoekende. Met jouw unieke set aan vaardigheden en ervaring kun jij je onderscheiden van de concurrentie. Zorg dat je goed bedenkt hoe ze bij de functie en de cultuur van het bedrijf passen. Vertrouw er niet op dat jouw cv je wel verkoopt. Hoe gekwalificeerd je ook bent voor de vacature, je zult toch echt zelf moeten kunnen toelichten waarom dit zo is.

10. Luister aandachtig

De uitdrukking 'je hebt twee oren en een mond' is er niet voor niets en betekent zoveel als: luister meer dan dat je praat. Dit geldt in belangrijke mate voor je sollicitatiegesprek. Je kunt waardevolle nuances in het gesprek missen als je je voortdurend afvraagt wat je erna wilt gaan zeggen. Door je aandacht te richten op zowel de verbale als non-verbale communicatie van je gesprekspartner, kun je door zijn of haar woorden samen te vatten dubbelchecken wat er gezegd wordt - iets wat over het algemeen gewaardeerd wordt. Bovendien kun je er ook je eigen woorden mee versterken. Te veel sollicitanten gaan in de automatische verkoopmodus.

11. Evalueer het sollicitatiegesprek

Onthoud dat het gesprek ook bedoeld is om te bepalen of de organisatie en functie aansluiten bij wat jij wilt. Evalueren werkt dus beide kanten op; het sollicitatiegesprek is dan ook tweerichtingsverkeer. Kritisch zijn op de manier waarop je wordt behandeld en de waarden en prioriteiten van de organisatie mag dus.

12. Wees voorbereid op de volgende stap

Stap niet naar buiten voordat je gevraagd hebt hoe het vervolg van het sollicitatieproces eruitziet. Zorg ervoor dat je op de hoogte bent van wat de volgende stap is van je werkgever. Weet wanneer en van wie je iets gaat horen over een mogelijk vervolg en welke actie er eventueel van jou wordt verwacht.

DON’TS

1. Geen vragen stellen tijdens een sollicitatiegesprek

Je kunt als sollicitant zonder pardon worden afgewezen als je zelfs niets vraagt tijdens het sollicitatiegesprek. Je gesprekspartner zal zich in dat geval ongetwijfeld afvragen of er iets aan scheelt. Ben je niet geïnteresseerd? Heb je je niet voorbereid? Is communicatie niet je sterkste kant? Bereid voorafgaand aan het gesprek altijd een aantal vragen voor en schrijf ze desnoods op. Maar luister vooral ook naar wat je gesprekspartner te vertellen heeft en haak daarop in.

2. Overdreven indruk proberen te maken

Ga niet meteen aan het begin van het sollicitatiegesprek veel (kritische) vragen stellen om indruk te maken. De kans is groot dat je gesprekspartner dan in de defensieve modus schiet. Geef hem of haar de tijd en de ruimte om het gesprek in te leiden en de richting aan te geven. Dus laat het aan je gesprekspartner over om te beginnen met vragen stellen. Heb wel je vragen klaar, maar bewaar ze voor later in het gesprek.

3. Sociaal wenselijke antwoorden geven

Ook niet slim: zeggen wat je denkt dat je gesprekspartner wil horen. Oftewel: sociaal wenselijke antwoorden geven. Een goede gesprekspartner zal hier hoe dan ook doorheen prikken en anders zul je op een later moment wel tegen de lamp lopen. En als jouw sociaal wenselijke antwoorden ertoe leiden dat je wel aangenomen wordt, kom je er misschien op een later moment achter dat je eigenlijk helemaal niet zo op je plek zit. Bovendien kun je door jouw kritische of afwijkende visie te geven - één dus waar jezelf volledig achter staat - jezelf veel meer onderscheiden dan wanneer je met de ander meepraat.

4. Je niet voorbereiden op standaard vragen tijdens je sollicitatiegesprek

Veel werkgevers stellen tijdens het sollicitatiegesprek een aantal ‘standaard’ vragen . Hoe cliché je deze vragen ook vindt, het is toch handig ze voor te bereiden. Doe je dat niet, dan kom je tijdens het interview waarschijnlijk minder goed uit je woorden. Of nog erger: bedenk je voorbeelden of antwoorden die helemaal niet aansluiten op de vraag. Kies dus het zekere voor het onzekere en bereid je antwoorden voor.

5. Blanco het gesprek ingaan

Een van de meest gemaakte fouten is dat sollicitanten geen of te weinig onderzoek doen naar de organisatie waar ze solliciteren. Als je wordt gevraagd wat je zo leuk lijkt aan het bedrijf, zul je het antwoord daarop zo concreet mogelijk moeten kunnen maken. En uiteraard moet je ook weten waar het bedrijf of de organisatie zich concreet mee bezig houdt. Als je laat doorschemeren dat je dit eigenlijk niet zo goed weet, is de kans groot dat er meteen een streep door je naam gaat. Blanco ergens in gaan kan soms werken, maar niet tijdens een sollicitatiegesprek.

6. Te weinig in de ‘ik’-vorm spreken

We zijn nog al eens geneigd in algemeenheden te praten als we het over onszelf hebben of een visie verkondigen. Bijvoorbeeld door vanuit de ‘we’- of ‘je’-vorm te spreken. Kies liever voor de ik-vorm. Door in je antwoorden het ‘ik’-woord te gebruiken kom je namelijk een stuk krachtiger en overtuigender over. Als je praat vanuit jezelf ( “Ik nam het initiatief...”, “ik was verantwoordelijk voor…” etc.), zet je jezelf in het middelpunt.

7. Je gesprekspartner onderbreken

Onderbreek de interviewer niet! Zelfs als je denkt waar de vraag heen gaat en je het meest briljante antwoord hierop hebt, is dit een van de meest vervelende dingen die je kunt doen. Geef de recruiter of inhurende manager de kans om zich uit te spreken. Doe bovendien je best om oogcontact te houden en aandachtig te luisteren. Wees respectvol en zeer geïnteresseerd in wat de interviewer zegt.

8. Je hele levensverhaal vertellen

Let er op dat je gefocust blijft op wat belangrijk is voor de functie. Natuurlijk mag je best wat over je interesses en persoonlijke leven vertellen, maar kijk uit dat je niet doorratelt en je meteen je hele levensverhaal (met allerlei onnodige details) op tafel legt wanneer je gevraagd wordt iets over jezelf te vertellen. Je gesprekspartner zal dan snel afhaken.

9. Negatief zijn

Negativiteit - in wat voor vorm dan ook - is een enorme afknapper tijdens sollicitatiegesprekken. Zorg er dan ook voor dat je positief blijft, ook al is bijvoorbeeld de reden waarom je weg wilt bij je huidige werk niet per se leuk. Brand nooit oud-collega’s of vorige werkgevers af. Let ook op je houding en uitstraling; door met je armen over elkaar te zitten, te gapen of een gefronste blik aan te nemen, kun je de indruk wekken ongeïnteresseerd te zijn. Probeer al je antwoorden positief te formuleren en neem een positieve, open houding aan.

10. Te gefocust zijn op het salaris

Het salaris is tijdens het eerste sollicitatiegesprek eigenlijk een verboden gespreksonderwerp. Eisen hieraan stellen al helemaal. Als je laat blijken dat je vooral geïnteresseerd bent in de baan vanwege het aantrekkelijke salaris, zal je werkgever al snel geneigd zijn je af te wijzen. Leg de focus (ook in een eventueel tweede gesprek) dus niet op het salaris, maar stel vragen bijvoorbeeld over de bedrijfscultuur, functie, collega’s, ondernemingsstrategie en de markt.

Overige absolute no go’s
* Kauwgom of snoep in je mond vanaf het moment dat je het gebouw binnenloopt
* Te veel make-up op of een te sterk luchtje gebruiken
* Underdressed zijn
* Een sigaretje opsteken voordat je het gesprek ingaat
* Zwaar dialect of platte taal gebruiken
* Agressief, ongeduldig of wanhopig overkomen
* Liegen
* Vragen beantwoorden met een simpele “ja” en “nee”
* Persoonlijke en/of familiaire problemen bespreken
* Onbeleefd of respectloos zijn
* Te laat komen zonder reden

Lees meer: