Werknemers hebben recht op vakantiedagen. Dit is een bepaald aantal dagen per jaar waarop je vrij kunt nemen zonder daarvoor salaris te hoeven inleveren. Wettelijk hebben werknemers jaarlijks recht op vier keer het aantal dagen dat ze per week werken: dit houdt in dat iemand die 40 uur per week werkt (vijf dagen), recht heeft op minimaal 20 vakantiedagen per jaar. Dit zijn de zogeheten wettelijke vakantiedagen. Vaak spreken werkgever en werknemer in een cao (collectieve arbeidsovereenkomst) een hoger aantal af: het gemiddelde in Nederland ligt rond de 25. Deze extra vakantiedagen worden bovenwettelijke vakantiedagen genoemd.

Opbouwen en opnemen van vakantiedagen

Werknemers bouwen de vakantiedagen op in de periode dat ze werken. Mensen die korter dan een jaar voor een werkgever actief zijn, krijgen een evenredig aantal vakantiedagen voor de periode dat ze werkzaam zijn. Iedere werknemer moet per jaar minimaal de vakantiedagen kunnen opnemen waar hij recht op heeft.

Een werknemer die vakantiedagen wil opnemen, dient deze dagen schriftelijk aan te vragen bij de werkgever. De werkgever heeft dan twee weken de tijd om eventueel bezwaar aan te tekenen. Er zijn slechts twee gevallen waarin een werkgever de aanvraag mag weigeren:

• Er zijn afwijkende afspraken in de arbeidsovereenkomst opgenomen (bijvoorbeeld een collectieve vakantieperiode, zoals in het onderwijs)
• De vakantiedagen zouden een groot probleem opleveren voor de bedrijfsvoering

In het laatste geval is de werkgever verplicht akkoord te gaan met andere vakantieperiodes van twee weken achter elkaar of twee keer een week.

Veelgestelde vragen over vakantiedagen

Kunnen vakantiedagen uitbetaald worden?

Alleen bovenwettelijke vakantiedagen kunnen worden uitbetaald. Werkgever en werknemer dienen dit in overleg te regelen. Een werkgever kan niet worden verplicht vakantiedagen uit te betalen, net zo min als een werknemer kan worden verplicht vakantiedagen te laten uitbetalen. Vaak zijn hierover in een cao afspraken gemaakt.

Kunnen vakantiedagen opgespaard worden?

Ja, vakantiedagen kunnen opgespaard worden, maar niet onbeperkt. Wettelijke vakantiedagen vervallen na een half jaar, tenzij de werknemer (bijvoorbeeld door ziekte) niet in staat is geweest ze op te nemen. Bovenwettelijke vakantiedagen verjaren na vijf jaar.

Kunnen vakantiedagen meegenomen worden naar een andere werkgever?

Ja, je kunt vakantiedagen meenemen naar een andere werkgever. In zo’n geval dient de huidige werkgever een verklaring te geven waarin het aantal opgebouwde vakantiedagen wordt vermeld. De nieuwe werkgever is verplicht om de vrije dagen toe te staan, maar niet om over die dagen salaris te betalen.

Hoe vraag je vakantiedagen aan?

Vakantiedagen dienen schriftelijk bij de werkgever te worden aangevraagd. Vaak is er een termijn opgenomen in de arbeidsovereenkomst die bij het aanvragen in acht genomen moet worden. Sowieso is het raadzaam voor werknemers om hun vakantiedagen ruim van te voren aan te vragen. 

Bouw je tijdens ziekte ook vakantiedagen op?

Ja, ook tijdens ziekte bouw je vakantiedagen op. Sinds 2012 is het wettelijk zo geregeld dat je tijdens ziekte net zoveel vakantiedagen opbouwt als normaal. Voor bovenwettelijke vakantiedagen kunnen in het contract of het cao andere afspraken zijn gemaakt.